ŞİKAYET YAZ GÖNDER

TÜKETİCİ HAKEM HEYETLERİ YÖNETMELİĞİNE İLİŞKİN BASIN DUYURUSU Tüketicilerin satıcılar ve sağlayıcılar ile yaşadığı sorunların hakkaniyete uygun olarak çözümlenmesi amacıyla kurulan tüketici hakem heyetleri, bir taraftan mahkeme öncesi nihai karar organı gibi görev yapmakta ve yargının yükünü azaltmakta, diğer taraftan da, herhangi bir ücret ödemeden, kolay, masrafsız ve hızlı bir şekilde tüketicilerin haklarını arayabildikleri bir çözüm organı olarak tüketicinin ekonomik çıkarlarının korunması açısından önemli bir rol üstlenmektedir. Tüketicinin korunması mevzuatının, çağın getirdiği yeniliklere ve hızlı değişime uyum sağlaması ve tüketicilerimizin daha etkin korunması amacıyla hazırlanan 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, 28 Mayıs 2014 tarihinden bu yana yürürlüktedir. Tüketicinin hak arama yolları kolaylaştırılmıştır. 6502 sayılı Kanun’un “Başvuru” başlıklı 68 inci maddesi uyarınca, değeri iki bin Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda ilçe tüketici hakem heyetlerine, değeri iki bin ila üç bin Türk Lirası arasında bulunan uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetlerine başvuru zorunlu tutulmuştur. Değeri üç bin Türk Lirasının üzerindeki uyuşmazlıkların çözümü içinse tüketici mahkemelerine başvurulması gerekmektedir. 6502 sayılı Kanun’la tüketici hakem heyetlerinin delil niteliğinde karar verme usulü kaldırılmış, hakem heyetlerinin görev alanı içinde verdikleri bütün kararlar taraflar için bir mahkeme kararı gibi bağlayıcı hale getirilmiştir. Bu kapsamda hakem heyetleri kararlarının, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun ilamların yerine getirilmesi hakkındaki hükümlere göre yerine getirilmesi mümkündür. 6502 sayılı Kanun’un kapsamının genişlediği, tüketici işlemlerinin ve tüketiciye yönelik uygulamaların büyük bir bölümünün mali değerinin 3 bin Türk Lirasının altında olduğu göz önüne alındığında tüketici hakem heyetlerinin yerine getirmekte oldukları görevin öneminin arttığı ortadadır. İstatistiki veriler, tüketici hakem heyetlerinin, tüketicinin hak arama yollarını kolaylaştırmadaki işlevini açıkça ortaya koymaktadır. Nitekim 2013 yılının ilk sekiz ayında tüketici hakem heyetlerine yapılan toplam tüketici şikâyeti başvuru sayısı 507.402 iken 2014 yılının aynı döneminde bu sayı 642.226’ya ulaşmıştır. 2014 yılında tüketici hakem heyetlerine yapılan başvurularda büyük bir artış olmuştur ve yılsonuna kadar bu başvuruların sayısının üç buçuk milyonu geçeceği tahmin edilmektedir. Tüketici hakem heyetlerinde yeni dönem başlıyor. 6502 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesinden bu yana geçen zaman içinde yeni “Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği”nin çıkarılması için gerekli çalışmalar yapılmış, Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği hazırlanırken taslak metin bakanlığımız internet sayfasında yayınlanmış, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının yanı sıra yedi büyük ilimizdeki il hakem heyetlerinin de görüşüne sunulmuştur. 27/11/2014 tarihli ve 29188 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği’nde, Bakanlığımıza ulaşan görüşler titizlikle ele alınmış ve tüketici hakem heyetlerimizin uygulamada karşılaştıkları sorunların çözümlenmesine yönelik düzenlemeler yapılmıştır. Yeni yönetmelikle, tüketici hakem heyetlerinin kuruluş, görev ve yetki alanları detaylarıyla düzenlenmiştir. Bütçe kaynaklarının etkin kullanımını teminen ihtiyaca göre hakem heyeti kurulması, nüfus, başvuru yoğunluğu, coğrafi koşullar esas alınarak bazı ilçelerde hakem heyeti kurulmaması, başvuru sayısı fazla olan yerlerde ise birden fazla hakem heyeti kurulması hükme bağlanmıştır. Hakem heyeti olmayan ilçelerde ise, Kaymakamlıklar tarafından başvuruların alınması ve bu başvuruların belirlenen ilgili hakem heyetlerine iletilmesi hüküm altına alınmıştır. Tüketici hakem heyetlerinde raportör görevlendirilmesine ilişkin hususlar da Yönetmelikte hüküm altına alınmış, hakem heyeti kurulan il ve ilçelerde, raportör kadrosu ihdas edilmiştir. Bu yıl içerisinde, ihdas edilen bu kadrolara atama yapılmasına başlanacaktır. Diğer taraftan bazı tüketici hakem heyetlerinde raportör kadrosunun yeterli olmayacağı düşünülerek, illerde ticaret il müdürü tarafından ticaret il müdürlüğü personeli arasından, ilçelerde ise kaymakam tarafından ilçede görevli Devlet memurları arasından yeterli sayıda raportör görevlendirilmesi yapılmasına yönelik düzenleme yapılmıştır. Hakem heyetlerinin çalışma usul ve esasları arasında yer alan başvuruların kabulü ile hakem heyetlerinin bilgi ve belge isteme yetkileri yeniden düzenlenmiştir. Hakem heyetlerine yapılacak başvurularda yer alması gereken hususlar belirli hale getirilmiş, satıcı ve sağlayıcılar tarafından hakem heyetlerine bilgi ve belge sunulmamasının hukuki sonuçları düzenlenmiştir. Uyuşmazlıkların çözümünde önemli bir yere sahip olan bilirkişilik müessesesi yönetmelikte özel olarak düzenlenmiş, hakem heyetlerinin karar verme süresinin kural olarak altı ay olduğu, bu sürenin belli şartlar altında bir yıla kadar uzayabileceği hüküm altına alınmıştır. Git hakem heyetinden karar getir dönemi sona eriyor. Uygulamada bazı satıcı veya sağlayıcıların, tüketicilerin mağduriyetlerini çözme konusunda isteksiz davrandıkları, tüketicileri haklı oldukları uyuşmazlıklarda bile tüketici hakem heyetlerine başvuruda bulunmak zorunda bıraktıkları bilinmektedir. Bu durum hakem heyetlerine yapılan başvuruları artırmakta, tüketicilerin zaman kaybına ve devletin kaynak israfına yol açmaktadırlar. Bu tip yaklaşımların önlenmesi amacıyla 6502 sayılı Kanun ve Yönetmelikle yeni düzenlemeler yapılmış, tüketici hakem heyetlerine yansıyan ve tüketici lehine sonuçlanan uyuşmazlıklarda tebligat ve bilirkişi ücretlerinin 6183 sayılı Amme Alacaklarını Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre karşı taraftan tahsil olunarak bütçeye gelir kaydedileceği hüküm altına alınmıştır. Tüketici hakem heyeti kararlarının İcra ve İflas Kanunu hükümleri uyarınca yerine getirilebilmesi ve tüketici lehine sonuçlanan uyuşmazlıklarda tebligat ve bilirkişi ücretlerinin Amme Alacaklarını Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uyarınca karşı taraftan tahsil edilmesi, satıcı ve sağlayıcıları kendilerine başvuran tüketicilerin sorunlarını çözmede daha istekli olmaya teşvik edecektir. KEP sistemine geçiş ve TÜBİS – UYAP Entegrasyonuyla tüketici hakem heyetlerinin işleyişi hızlı ve yeknesak olacak. 6502 sayılı Kanun ve Yönetmelikle yapılan düzenlemelerin yanı sıra, hakem heyetlerinin iş ve işleyişlerini kolaylaştırmak amacıyla, yazışmaların ve tebligatların elektronik ortamda yapılmasına imkan sağlayan Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) sistemine geçiş çalışmalarına başlanmıştır. Hakem heyetleri tarafından, yargı mercilerince verilen kararlara ulaşılmasını kolaylaştırmak ve böylece hakem heyeti kararları arasındaki yeknesaklığı sağlamak amacıyla TÜBİS ile UYAP entegrasyonunu da sağlayacak şekilde TÜBİS sisteminin güncellenmesi çalışmalarına da devam edilmektedir.