MARKALAR, YORUMLAR, TAVSİYELER.!

TÜKETİCİ ÖRGÜTLERİ

Şikayet Yaz Gönder


Birleşmiş Milletler Teşkilatının 09.04.1985 tarihli toplantısında üye ülke temsilcilerinin oybirliği ile Tüketicinin Korunmasına İlişkin Temel Esaslar isimli Deklarasyon kabul edilmiştir. Bu Deklarasyon ile, 8 ana başlık halinde tüketicilerin temel hakları ortaya konulmuş olup, sırasıyla Tüketicinin; Temel gereksinmelerinin karşılanması hakkı, Sağlık ve güvenliğinin korunması hakkı, Ekonomik çıkarlarının korunması hakkı, Bilgilendirilme hakkı, Eğitilme hakkı, Zararlarının tazmin edilmesi hakkı, Temsil edilme hakkı, Sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı, şeklinde ifade edilmiştir. Bu temel haklardan, temsil edilme hakkının ne anlama geldiği “Tüketicilerin hak ve çıkarlarıyla doğrudan ya da dolaylı olarak, çeşitli kurum ve kuruluşlarca alınan kararlara örgütleri aracılığı ile demokratik biçimde katılmaları” olarak açıklanmıştır. Anayasamızın 172 nci maddesinde yer alan “Devlet, tüketicileri koruyucu ve aydınlatıcı tedbirler alır, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini teşvik eder” hükmü doğrultusunda hazırlanan 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, bu açıdan 8 temel tüketici hakkını kapsamakta, bu bağlamda anılan Kanun’un 1 inci maddesinde “Bu Kanunun amacı, kamu yararına uygun olarak tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, aydınlatıcı, eğitici, zararlarını tazmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı önlemleri almak ve tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve bu konudaki politikaların oluşturulmasında "gönüllü örgütlenmeleri teşvik etmeye ilişkin hususları düzenlemektir.” hükmü yer almaktadır. Tüketicinin temsil edilme hakkı ilkesinin gözetilmesi ve tüketicinin korunması alanında gönüllü örgütlenmelerin teşvik edilmesi amacıyla söz konusu Yasa incelendiğinde tüketici örgütlerinin; *15 günde bir toplanan ve mahkeme öncesi çözüm organı olarak kurulan 975 Tüketici Sorunları Hakem Heyetlerinde tüketici derneklerinden 1’er temsilci, *Ayda bir toplanan, Türkiye’nin reklam otoritesi olarak kabul edilen ve 29 kişiden oluşan Reklam Kurulu’nda tüketici derneklerinden 1 temsilci, *Yılda bir kez toplanan ve tüketici sorunlarının çözümüne yönelik önerilerini ilgili kurum ve kuruluşlara ileten Tüketici Konseyi’nde ise tüketici dernekleri üst kuruluş temsilcileri dahil 23 temsilci, tüketici vakıflarından ise 3 temsilci ile temsil edilmeleri hüküm altına alınmıştır. Bakanlığın, tüketici dernekleri ile gerek 4077 sayılı Kanun ile sağlanan hukuki bağlarla gerekse tüketicinin korunmasına yönelik olarak ortak yürütülen çalışmalar açısından yakın bağları olmakla birlikte, dernek statüleri nedeniyle söz konusu örgütler, İçişleri Bakanlığı, Dernekler Dairesi Başkanlığı’nın gözetim ve denetiminde faaliyetlerini sürdürmektedirler.Tüketici Konseyi Yönetmeliğinin değişik 5 inci maddesi uyarınca tüketici örgütlerince Bakanlığımıza gönderilen bilgiler ve İç İşleri Bakanlığı Dernekler Dairesi Başkanlığı’ndan 2012 yılında alınan kayıtlar çerçevesinde, ülkemizde tüketicinin korunması alanında faaliyet gösterdiği bilinen halen 73 adet tüketici derneği, 2 adet tüketici dernekleri üst kuruluşu (Tüketici Dernekleri Federasyonu - TÜDEF ve Tüketici Örgütleri Federasyonu - TÖF) ve 3 adet tüketici vakfı (Türkiye Tüketicileri Koruma ve Eğitim Vakfı, Tüketici Ve Çevre Eğitim Vakfı-TÜKÇEV ve Tüketiciyi Koruma Birliği Vakfı) mevcuttur. Ancak bu tüketici vakıflarından Tüketiciyi Koruma Birliği Vakfı aktif faaliyet yürütmemektedir. Türkiye Tüketicileri Koruma ve Eğitim Vakfı ve Tüketici Ve Çevre Eğitim Vakfı-TÜKÇEV isimli tüketici vakıfları Genel Müdürlüğümüzle işbirliği içinde tüketici vakfı faaliyetlerini sürdürmektedirler.